Bevatten waterleidingen asbest? Vormen asbesthoudende leidingen een risico voor de gezondheid?

  • Asbest is een verzamelnaam voor een aantal mineralen die zijn opgebouwd uit microscopisch kleine, naaldachtige vezels en stond lang gekend om zijn goede eigenschappen (sterk, isolerend, bestand tegen zuren en hoge temperaturen …). Daarom werden asbesthoudende materialen in het verleden veel gebruikt, meestal verwerkt tot asbestcement-producten. Dat asbestcement (vaak vezelcement genoemd) bevat zo'n 10 tot 30% asbest. Een deel van het totale drinkwaternet bestaat nog uit leidingen in vezelcement. Deze houden echter geen risico in voor de gezondheid.
  • Asbest is sinds 1998 bij wet verboden in België. Asbest is namelijk gevaarlijk bij inademing, niet omdat het giftig is maar omdat bepaalde vezels zich in de longen kunnen vasthechten en het weefsel beschadigen. Sinds het verbod hebben we alleen nog nieuwe waterleidingen aangelegd in kunststof, gietijzer ... 
  • We geven voorrang aan de vervanging van leidingen uit vezelcement, zeker in synergie met andere nutswerken. Het aandeel leidingen uit vezelcement neemt jaarlijks sterk af door een doorgedreven en gericht vervangingsbeleid. Het is weliswaar niet haalbaar om al deze leidingen op korte termijn te vervangen, zowel op financieel als technisch vlak als wat de hinder betreft die veroorzaakt wordt door het openbreken van straten.
  • Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie - de wereldwijde referentie op het vlak van gezondheidsrisico’s met betrekking tot drinkwater - is er geen reden tot ongerustheid. Zij bevestigt op basis van de resultaten van beschikbare wetenschappelijke studies dat asbestvezels enkel schadelijk zijn bij inademing en niet bij orale inname, dus ook niet bij het drinken van water.
  • In de Verenigde Staten bestaat een norm van 7 miljoen asbestvezels per liter water. Metingen geven aan dat wij hier in Vlaanderen ver beneden deze norm zitten. We analyseren zelf iedere 2 jaar stalen op asbestvezels en daaruit blijkt dat de concentratie van het aantal vezels steeds onder de detectielimiet van 400 asbestvezels/liter ligt.
  • Asbestvezels in de drinkwaterleidingen zijn vastgebonden door het omhullende cement. Asbestvezels komen voornamelijk vrij bij een breuk of bij het bewerken van het vezelcement. Daarnaast zorgen wij ervoor dat het drinkwater dat door deze leidingen stroomt ‘in evenwicht’ is (niet zuur). Dat zorgt ervoor dat het cement niet kan oplossen. De kans op het vrijkomen van vezels is daardoor nihil (steeds onder de detectielimiet). 
  • Ook wanneer er werken worden uitgevoerd aan oude leidingen in vezelcement, stelt er zich geen probleem voor omwonenden en passanten. We doen er alles aan om bij werken te vermijden dat asbestvezels vrijkomen en we beschermen onze werknemers optimaal tegen de risico’s van eventuele blootstelling aan asbest.
  • Vanuit De Watergroep leggen we specifieke richtlijnen en voorzorgsmaatregelen op aan alle werknemers en aannemers die in onze opdracht in contact komen met waterleidingen uit asbest (van vormingsattesten over beschermingsmateriaal en instructies rond het verwijderen, afbreken en storten van asbest tot de aanwijzing van een veiligheidscoördinator).