Masterplan De Blankaart
Fase 1 (afgerond): Nieuwe nabehandeling, drinkwaterreservoirs en pompinstallatie
- een nieuwe nabehandeling van water (met ozonering, waterstofperoxide en actievekoolfilters)
- de bouw van 2 nieuwe drinkwaterreservoirs (samen een capaciteit van 15 miljoen liter drinkwater)
- de bouw van een nieuw hoogdrukpompstation voor het verpompen van het geproduceerde drinkwater naar watertorens en reservoirs in het waternet.
Deze functies werden ondergebracht in 1 groot gebouw (oppervlakte ongeveer 5.500 m²).
Fase 2: Nieuwe hoofdbehandeling
In een tweede fase van het project komt er een nieuwe hoofdbehandeling. Daarbij passen we een innovatieve behandelingsmanier toe: en combinatie van ionenwisseling en coagulatie/flotatie. Dit zorgt dat de organische stoffen en de troebelheid uit het ruwe oppervlaktewater verdwijnen.
Om het juiste ontwerp en correcte dimensionering van de nieuwe installatie te verzekeren, hebben we uitvoerige testen uitgevoerd in een pilootinstallatie (zie foto). Dankzij deze installatie, met een behandelingscapaciteit van ongeveer 40 m³ per uur, konden we de behandelingstechnologie testen en op punt stellen. Zo zijn we intussen tot een definitief ontwerp van de nieuwe installatie gekomen.
Deze installatie wordt normaalgezien medio 2026 in dienst genomen.
Fase 3: Nieuwe voorbehandeling
In de derde fase passen we de voorbehandeling van het water aan. Het ruwe water wordt nu rechtstreeks in het waterspaarbekken gepompt. In de toekomst zullen we dat water eerst behandelen voordat we het stockeren in het waterspaarbekken. Het water bevat veel voedsel voor de algen en dat halen we in de voorbehandeling weg. Dit proces heet ook wel defosfateren. De bouw van de installatie is voorzien in 2025-2027.
Renovatie spaarbekken
Het betonnen spaarbekken dateert van de jaren ’70 van de vorige eeuw en is toe aan renovatie. We willen de levensduur van het bekken met minstens 40 jaar verlengen en - indien mogelijk - het volume verhogen.
Aangezien het waterspaarbekken tijdens de renovatiewerken in dienst moet blijven en de vorm én oppervlakte van het bekken vastliggen, is er ook een studieproject uitgevoerd om te onderzoeken welke renovatietechnieken mogelijk zijn.
In het kader van volumevergroting testten we in 2021 of er mogelijkheden waren voor Aquifer Storage and Recovery (ASR) ofwel ondergrondse wateropslag. De ondergrondse put beschikt echter niet over voldoende opslagcapaciteit, helaas zijn de waterlagen in deze regio niet geschikt voor ondergrondse wateropslag.
Daarnaast hebben we ook het beton van de muren van het spaarbekken laten bestuderen. Dat beton bleek nog steeds van zeer goede kwaliteit.
Nieuw dienstengebouw
Op de site van waterproductiecentrum De Blankaart werd een volledig nieuw dienstengebouw voorzien met de nodige faciliteiten voor het personeel dat op deze site werkt, een laboratorium, vergaderruimten en een auditorium.
De bouw startte in 2019. Het dienstengebouw is sinds 2021 in dienst. In het najaar van 2022 opent ook het bezoekerscentrum de deuren.
Impact op milieu
Het waterproductiecentrum De Blankaart ligt in een gebied dat door Europa is ingedeeld als vogelrichtlijngebied. Vooraleer de werkzaamheden van start kunnen gaan, werd de impact ervan op de natuur onderzocht in een zogenaamde 'passende beoordeling':
- de fauna in de nabijheid van het waterproductiecentrum werd in kaart gebracht
- de elementen die mogelijk een verstorende impact kunnen hebben werden geïdentificeerd
- er werd bekeken welke maatregelen we kunnen nemen om de impact van de werken zoveel mogelijk te beperken.
Waterbeschikbaarheid
De waterbeschikbaarheid voor drinkwaterproductie is beperkt in het westen van Vlaanderen: de waterlopen zijn relatief klein, zijn afhankelijk van neerslag en er is weinig grondwater. De klimaatverandering en de toenemende periodes van droogte zoals we de voorbije jaren hebben kunnen ondervinden, maar ook de aanwezigheid van ongewenste stoffen in de waterlopen (zoals pesticiden, zouten en nutriënten), zetten de waterbeschikbaarheid extra onder druk. Voor de drinkwaterproductie in waterproductiecentrum De Blankaart maken we bij De Watergroep gebruik van oppervlaktewater uit de IJzer en de omliggende waterlopen. Dit water wordt overgepompt naar het spaarbekken om droge periodes met weinig of geen waterbeschikbaarheid te overbruggen.
Om ook in de toekomst altijd kwaliteitsvol drinkwater te kunnen blijven leveren investeren we in een klimaatrobuuste watervoorziening. We doen op verschillende vlakken inspanningen om tegemoet te komen aan de beperkte waterbeschikbaarheid in de regio:
- Door een slimme opvolging van de waterkwaliteit kunnen we op een meer flexibele manier beslissen over de inname van ruwwater naar het spaarbekken. Naast het gericht nemen van waterstalen in en rondom het waterproductiecentrum De Blankaart, stapte De Watergroep als partner mee in het onderzoeksproject Internet of Water.
- Bovendien installeren we in 2022 een extra debietmeetpost op de IJzer zodat we, naast de waterkwaliteit, ook mee kunnen waken over de waterkwantiteit in de regio.
- In 2021 kochten we de put van Nieuwkapelle aan. Deze oude zandwinningsput kunnen we in de toekomst inzetten om de beschikbaarheid van ruwwater voor het waterproductiecentrum de Blankaart te verhogen.
- Een goed bronbeschermingsbeleid vormt nog steeds de basis voor het beschermen en verzekeren van onze waterbronnen in de toekomst. De Watergroep is dan ook aanwezig in tal van projecten die als doel hebben om de waterkwaliteit te verbeteren in de regio en weegt mee op het officiële bronbeschermingsbeleid.
Lopende projecten in/nabij het waterproductiecentrum De Blankaart
Internet of Water Flanders: opvolgen van waterkwaliteit
Dit project is een samenwerking tussen De Watergroep, imec, VITO, Aquafin VMM en Vlakwa, met financiële steun van het Agentschap Innoveren en Ondernemen. De bedoeling van het project is om een netwerk uit te bouwen van een groot aantal sensoren die op specifiek gekozen locaties ‘real-time’ kwaliteitsparameters voor diverse watersoorten meten.16 locaties in de ruime omgeving van het waterproductiecentrum De Blankaart werden uitgerust met sensoren.
Meer info via www.internetofwater.be.
CALLISTO: opvolgen van algenbloei
Dit project is een samenwerking met het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen en stelt ons in staat een link te leggen tussen aardobservatie via satellietbeelden en omgevingsdata (bijvoorbeeld drones, KMI-data, sensordata en waterkwaliteitsdata). Op die manier kunnen we de algenproblematiek visualiseren en beter te begrijpen en bij uitbreiding de algemene waterkwaliteit en werking van waterproductiecentrum De Blankaart.
Aan het spaarbekken installeerden we bovendien een hyperspectraalcamera (zie foto). Deze sensor meet het golflengtespectrum van het wateroppervlak van het spaarbekken. Zo wordt er naar een verband gezocht tussen de golflengtespectra en algengroei. Het doel is om de algenproblematiek virtueel op te volgen, ingrepen hierop te kunnen traceren en dit te staven met real-time data. De resultaten uit het eerste projectjaar zijn alvast veelbelovend.
Meer info via callisto-h2020.eu.
H2020 B-WaterSmart: 6 regio's en steden bestuderen water(her)gebruik
Dit groot Europees project wordt gefinancierd door het Horizon2020-programma. Voor Vlaanderen zijn De Watergroep, VITO, PCG, Aquafin, Stad Mechelen en KWR betrokken bij 2 onderdelen.
- De stad Mechelen bekijkt samen met PCG of de irrigatiebehoeften voor de landbouw en stormwateropvang kunnen gecombineerd worden door de bouw en slim hydraulisch beheer van een bufferbekken.
- De Watergroep ontwerpt, samen met Aquafin, een UF/RO-installatie die de waterbevoorrading van het waterproductiecentrum De Blankaart moet verhogen.