Weetjes en tips

Drinkwaterkwaliteit

PFAS (poly- en perfluor-alkylstoffen) is een groep van meer dan 6.000 chemische stoffen die niet in het milieu voorkomen. Het gebruik ervan is sinds 2006 aan banden gelegd door de Europese Unie.

In 2021 voerden de Vlaamse waterbedrijven op vraag van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) een studie uit over de mogelijke aanwezigheid van PFAS in het drinkwater. Hieruit bleek dat het drinkwater overal in Vlaanderen voldoet aan de Europese norm en voor alle toepassingen kan gebruikt worden.

Het drinkwater beantwoordt dus aan de wettelijke normen die de Vlaamse regering heeft vastgelegd. De twee normen 'Som PFAS' (100 nanogram per liter) en 'Totaal PFAS' (500 nanogram per liter) worden niet overschreden.

De inname van PFAS via drinkwater is zeer beperkt in verhouding tot inname via andere kanalen (voeding, lucht en bodem). Er is dan ook geen reden tot ongerustheid.

Kraanwater is en blijft het strengst gecontroleerde voedingsproduct in Europa. Zowel de waterbedrijven als overheidsinstanties volgen de kwaliteitsnormen nauwgezet op. Er worden op regelmatige basis nieuwe stalen genomen om de kwaliteit van het drinkwater te monitoren.

De Watergroep zorgt ervoor dat de PFAS-concentratie in het kraanwater onder de toekomstige drinkwaternorm van 100 nanogram per liter blijft, in lijn met de toekomstige Europese drinkwaterrichtlijnen. Uit voorzorg mikken we op langere termijn naar PFAS-concentraties onder 50 nanogram per liter.

Meer informatie over PFAS:

  • Waarom zit er TFA in waterspaarbekkens en mijn kraanwater?  
    TFA (trifluorazijnzuur) is een PFAS-variant. Deze variant is heel klein, breekt niet af in de natuur en lost op in water. Daarom kan TFA zich heel gemakkelijk verspreiden via regen, waterlopen, riolering... en dus ook naar ons kraanwater. 

  • Mag ik mijn kraanwater nog gebruiken?  
    Ja. De hoeveelheid TFA in het drinkwater ligt ruim onder de voorlopige gezondheidskundige advieswaarde van 15,6 µg/liter drinkwater. We blijven de hoeveelheid TFA in het drinkwater strikt opvolgen en zorgen ervoor dat die op elk moment onder de maximumnorm blijft. 

  • Hoeveel TFA zit er in mijn kraanwater? 
    Via ‘Mijn Drinkwater’ kan je de herkomst en samenstelling bekijken van het drinkwater op jouw adres (waaronder de PFAS-waarden). We rapporteren transparant over al onze metingen.

Als drinkwaterbedrijf stellen we hoge eisen aan de kwaliteit van ons kraantjeswater. Daarom zijn af en toe onderhoudswerken nodig om ons leidingnet in goede staat te houden. Bij deze werken maken we de leidingen drukloos om voorziene aanpassingen uit te voeren. Hierdoor treedt het risico op van een verontreiniging van het geleverde water. 

Na de werken spoelt De Watergroep de leidingen grondig en controleren we het kraanwater op verontreinigingen. Deze analyse, uitgevoerd in een erkend laboratorium kan enkele dagen duren. Tijdens deze periode raden we jou aan veiligheidshalve het kraanwater bestemd voor consumptie minstens 5 minuten te koken voor gebruik.
 

Kook jouw kraanwater minstens 5 minuten voor je het gebruikt voor:

  • drinken
  • bereiden van drank (bijvoorbeeld soep, koffie, thee)
  • bereiden van voedsel (en het wassen van groenten en fruit)
  • reinigen van open wonden
  • tanden poetsen
     

Je kan het kraanwater wel gebruiken voor:

  • douchen en baden
  • wassen en afwassen
  • schoonmaken
  • doorspoelen van toilet
     

Nog vragen?

De meeste mensen denken dat het kalk is. Dat is niet zo. De melkachtige kleur heeft alles te maken met heel fijne luchtbelletjes in het water.
 

Vanwaar komen die?

In water zit opgeloste lucht. Bij daling van de druk en stijging van de temperatuur in de leiding vermindert de oplosbaarheid. Hierdoor komen soms heel fijne luchtbelletjes vrij, zoals bij het ontkurken van een fles champagne. De speling van het licht geeft dan een melkachtige kleur aan het water. In minder dan een minuut stijgen de luchtbelletjes naar de oppervlakte en verdwijnen uit het water. Dat wordt dan weer helder. Dit verschijnsel heeft geen invloed op de kwaliteit.

Drinkwaterfonteintjes moeten regelmatig onderhouden worden. Hieronder enkele tips voor een goed onderhoud:

  • Plaats nieuwe fonteintjes bij voorkeur binnen en niet buiten. Dat voorkomt enerzijds dat het water in de leidingen in de winter bevriest, anderzijds wordt ook verontreiniging met bijvoorbeeld uitwerpselen van vogels vermeden.
  • Hou de fonteintjes proper en controleer ze dagelijks op zichtbaar vuil. Neem het onderhoud van de fonteintjes op in onderhoudsprogramma's.
  • Ontsmet de kraan van de fonteintjes regelmatig om ongewenste kiemgroei als gevolg van contact met monden en/of handen te vermijden. Je kan hiervoor ontsmettingsdoekjes op basis van ethanol gebruiken.
  • Spoel de leidingen na een lange periode van stilstand om een eventuele opstapeling van kiemen en/of metalen in de leidingen weg te spoelen.
  • Vervang de fonteintjes bij lekken of andere beschadiging.

Hard water is perfect drinkwater. Het bevat mineralen zoals magnesium en calcium die ons lichaam nodig heeft.

Lees hier meer over waterhardheid.

De belangrijkste natuurlijke elementen die in drinkwater voorkomen zijn mineralen zoals calcium en magnesium. Ons lichaam heeft zulke mineralen nodig.

Van leidingwater wordt wel eens beweerd dat het veel kalk (calcium) bevat. Dit is inderdaad soms zo. De aanwezigheid van kalk heeft vooral te maken met de bodemgesteldheid van de regio waar het water gewonnen wordt. Kalk is echter niet schadelijk voor de gezondheid.

Benieuwd naar de hardheid in jouw gemeente? Klik hier om de samenstelling van het leidingwater in jouw gemeente te bekijken!

Neen. Regenwater is veilig om mee te poetsen of de auto te wassen. Maar het is niet gezond genoeg om te drinken. Ook om je te wassen is regenwater niet hygiënisch genoeg.
 

Waarvoor gebruik ik drinkwater en waarvoor regenwater?

Drinkwater Regenwater
Drinken, koffie/thee zetten Toilet doorspoelen
Koken, afwassen Poetsen
Handen wassen, tanden poetsen Tuin besproeien
Douchen, in bad gaan Auto wassen

Zelfs om de was te doen, kun je regenwater gebruiken, maar dan moet je de regenwaterinstallatie wel uitrusten met voldoende filters, zowel een voorfilter als een nafilter.

Meer informatie over het gebruik van regenwater en putwater lees je hier.

  • Asbest is een verzamelnaam voor een aantal mineralen die zijn opgebouwd uit microscopisch kleine, naaldachtige vezels en stond lang gekend om zijn goede eigenschappen (sterk, isolerend, bestand tegen zuren en hoge temperaturen …). Daarom werden asbesthoudende materialen in het verleden veel gebruikt, meestal verwerkt tot asbestcement-producten. Dat asbestcement (vaak vezelcement genoemd) bevat zo'n 10 tot 30% asbest. Een deel van het totale drinkwaternet bestaat nog uit leidingen in vezelcement. Deze houden echter geen risico in voor de gezondheid.
  • Asbest is sinds 1998 bij wet verboden in België. Asbest is namelijk gevaarlijk bij inademing, niet omdat het giftig is maar omdat bepaalde vezels zich in de longen kunnen vasthechten en het weefsel beschadigen. Sinds het verbod hebben we alleen nog nieuwe waterleidingen aangelegd in kunststof, gietijzer ... 
  • We geven voorrang aan de vervanging van leidingen uit vezelcement, zeker in synergie met andere nutswerken. Het aandeel leidingen uit vezelcement neemt jaarlijks sterk af door een doorgedreven en gericht vervangingsbeleid. Het is weliswaar niet haalbaar om al deze leidingen op korte termijn te vervangen, zowel op financieel als technisch vlak als wat de hinder betreft die veroorzaakt wordt door het openbreken van straten.
  • Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie - de wereldwijde referentie op het vlak van gezondheidsrisico’s met betrekking tot drinkwater - is er geen reden tot ongerustheid. Zij bevestigt op basis van de resultaten van beschikbare wetenschappelijke studies dat asbestvezels enkel schadelijk zijn bij inademing en niet bij orale inname, dus ook niet bij het drinken van water.
  • In de Verenigde Staten bestaat een norm van 7 miljoen asbestvezels per liter water. Metingen geven aan dat wij hier in Vlaanderen ver beneden deze norm zitten. We analyseren zelf iedere 2 jaar stalen op asbestvezels en daaruit blijkt dat de concentratie van het aantal vezels steeds onder de detectielimiet van 400 asbestvezels/liter ligt.
  • Asbestvezels in de drinkwaterleidingen zijn vastgebonden door het omhullende cement. Asbestvezels komen voornamelijk vrij bij een breuk of bij het bewerken van het vezelcement. Daarnaast zorgen wij ervoor dat het drinkwater dat door deze leidingen stroomt ‘in evenwicht’ is (niet zuur). Dat zorgt ervoor dat het cement niet kan oplossen. De kans op het vrijkomen van vezels is daardoor nihil (steeds onder de detectielimiet). 
  • Ook wanneer er werken worden uitgevoerd aan oude leidingen in vezelcement, stelt er zich geen probleem voor omwonenden en passanten. We doen er alles aan om bij werken te vermijden dat asbestvezels vrijkomen en we beschermen onze werknemers optimaal tegen de risico’s van eventuele blootstelling aan asbest.
  • Vanuit De Watergroep leggen we specifieke richtlijnen en voorzorgsmaatregelen op aan alle werknemers en aannemers die in onze opdracht in contact komen met waterleidingen uit asbest (van vormingsattesten over beschermingsmateriaal en instructies rond het verwijderen, afbreken en storten van asbest tot de aanwijzing van een veiligheidscoördinator).

Het drinkwater kan van nature kleine hoeveelheden ijzer- en mangaanverbindingen bevatten, die in de leidingen bezinken. Stalen of gietijzeren distributieleidingen kunnen soms roest afgeven. Als de snelheid van het water in de buizen snel verandert, kunnen deze ijzer- en mangaandeeltjes opwervelen. Dat kan bijvoorbeeld als bij warm weer 's avonds de hele buurt plots besluit de tuin te sproeien, of als de brandweer ergens moet ingrijpen. Het water kleurt dan roodbruin. IJzer- en mangaanafzettingen komen het vaakst voor op het einde van het leidingennet, waar het water het traagst stroomt.

In jouw woning is dat niet anders: ook hier kunnen ijzeren of stalen leidingen zorgen voor roestafzetting en kan bij langere afwezigheid het eerste water uit de kraan roodbruin zien. Als je de kraan even laat lopen, zal je zien dat deze kleur vanzelf verdwijnt.

Het roodbruine water is niet ongezond, maar het oogt niet erg smakelijk en het kan ook hinderlijk zijn. Het kan roestvlekken geven op het wasgoed. Geef in dat geval het wasgoed onmiddellijk een nieuwe wasbeurt. Zolang de was niet droog is, is dat een prima methode om de vlekken er snel terug uit te krijgen.

Blijft dit probleem duren? Neem dan contact met ons op. 

Water dat opgewarmd wordt in boilers, geisers enzovoort heeft niet meer de kwaliteit van drinkwater. De opwarming zet een aantal chemische processen in beweging: de samenstelling van het water verandert, het water bevat minder zuurstof, het smaakt niet meer lekker en er kan zich schadelijk nitriet hebben gevormd.

Warm water versnelt ook corrosie of roestvorming. Het warme water uit de waterleiding lost bepaalde stoffen makkelijker op, en daarom kan warm water veel meer koper, ijzer, nikkel, zink en lood bevatten dan koud water.

Gebruik daarom voor de bereiding van voedsel en warme dranken steeds koud water. Is jouw keuken uitgerust met een mengkraan, draai deze dan in de stand "koud water" en laat het water enkele seconden lopen, zodat je zeker bent dat al het warme water uit de leiding is gelopen.
Wanneer je langere tijd afwezig bent, en het kraanwater al die tijd stilstaat in de leidingen, neemt het water stoffen op die van de leidingen afkomstig zijn. Dat kan gaan om lood, maar afhankelijk van de samenstelling en de hardheid van het water, kan ook ijzer, zink of koper opgenomen worden. Bovendien vormt bij stilstaand water zich aan de binnenwand van de leidingen een biofilm, waar bacteriën zich snel thuis voelen.

Daarom is het goed om bij langere afwezigheid, of zelfs gewoon 's morgen bij het opstaan, het kraanwater even te laten lopen en het toilet even door te spoelen. Als je dat eerste water opvangt en het gebruikt om mee te poetsen of de planten te begieten, gaat er bovendien geen water verloren.
Kraanwater is een natuurlijk product. Het heeft dus niet overal dezelfde samenstelling en dus ook niet overal dezelfde smaak. Drinkwater dat gewonnen wordt uit oppervlaktewater smaakt ook anders dan drinkwater dat uit grondwater wordt bereid. Kraanwater dat lange tijd heeft stilgestaan in de leidingen, smaakt ook niet lekker. In jouw vakantiewoning laat je bij aankomst de kraan daarom best eventjes lopen vooraleer je ervan drinkt.

Je kan de smaakverschillen vergelijken met die tussen de verschillende flessenwaters. Smaak is vaak een kwestie van persoonlijke voorkeur. De smaakverschillen doen geen afbreuk aan de kwaliteit van het drinkwater. Binnen de Europese Unie moeten alle drinkwaterbedrijven aan dezelfde normen voldoen.

Chloor wordt gebruikt om de eventuele bacteriën in het drinkwater te doden. Drinkwater is immers rein water. Hoewel soms op alternatieve ontsmettingsmethodes een beroep wordt gedaan, is het toevoegen van een beetje chloor aan het drinkwater vaak onvermijdelijk. Chloor heeft namelijk een langdurige werking. Daardoor blijft het water ook tijdens het transport van het drinkwaterreservoir naar jouw kraan bacterievrij. Chloor kan echter reageren met andere stoffen en daardoor schadelijk worden. De gevormde chloorverbindingen zijn dan ook strikt gereglementeerd in de drinkwaternormen en zijn veilige grenswaarden. De concentratie van chloor in het drinkwater, uitgedrukt in Cl2, blijft dan ook ver beneden de maximumnorm van 0,25 mg/l. Chloor wordt echter reeds in zeer lage concentraties geroken en dat zorgt soms - onterecht - voor ongerustheid. Er wordt net voldoende chloor toegevoegd om het water kiemvrij te houden. Dat betekent dat we steeds ver onder de maximaal toegelaten norm van 0,25 mg/liter blijven. Er is dan ook geen enkel gezondheidsrisico.

Chloor heeft een doordringende geur. Daarom kan je de aanwezigheid van chloor bijna altijd merken, zelfs in heel lage concentraties. De chloorgeur verdwijnt heel snel. Gebruik enkele druppeltjes citroensap of laat het water even rusten in een open karaf in de koelkast. De geur zal vanzelf verdwijnen.

Klik hier om de samenstelling van het kraanwater in jouw gemeente te bekijken!

De samenstelling van kraanwater is afhankelijk van de herkomst van het water. Zo heeft kraanwater dat uit grondwater wordt gewonnen een andere samenstelling dan kraanwater dat uit oppervlaktewater wordt bereid. Soms wordt het water van verschillende bronnen gemengd, zodat de samenstelling kan wisselen. Maar in ieder geval voldoet het steeds aan alle wettelijke normen.

Klik hier om de samenstelling van kraanwater in jouw gemeente te raadplegen.

In het oppervlakte- en grondwater vinden we nitraten terug. Zij komen via bemesting in het water terecht. Op zichzelf zijn nitraten niet schadelijk of giftig. Ze komen trouwens op natuurlijke wijze en vaak in aanzienlijke hoeveelheden voor in de meeste voedingsmiddelen. De bacteriën in onze maag en darmen zetten deze nitraten echter om tot nitriet, en dat is wel schadelijk voor de gezondheid. Het belemmert het zuurstoftransport in ons bloed.

De hoeveelheid nitraat die in het leidingwater mag voorkomen, is wettelijk begrensd tot maximum 50 mg/liter. De Wereldgezondheidsorganisatie stelt dat deze norm voor niemand een bedreiging vormt, ook niet voor zwangere vrouwen of baby's. Enkel bij zuigelingen met ernstige maag- en darmstoornissen bestaat het gevaar dat meer nitraat wordt omgezet in nitriet. In dat geval is het aan te raden om voor de bereiding van de flesvoeding gebruik te maken van nitraatarm mineraalwater.

De Watergroep waakt er nauwgezet over dat de norm van 50 mg nergens overschreden wordt. Dat kan door gebruik te maken van hoogtechnologische behandelingstechnieken, of door nitraatrijk en nitraatarm water te mengen.

De veelgebruikte herbiciden en pesticiden kunnen tot op zeer lage concentraties worden gemeten. Zij worden tijdens de bereiding uit het drinkwater verwijderd. 50% van alle bestrijdingsmiddelen wordt trouwens slechts heel beperkt aangewend. De kans dat zij in het drinkwater terecht komen is dus wel heel erg klein. Via aangepaste behandelingstechnieken, zoals ozonisatie en actieve kool-filtratie worden de resten uit het water gehaald. De overheid is op dit vlak heel streng en als drinkwaterbedrijf zijn wij ook van oordeel dat bestrijdingsmiddelen niet thuis horen in het drinkwater. De Europese normen zijn op dit vlak trouwens een stuk strenger dan wat de Wereldgezondheidsorganisatie voorschrijft.

De drinkwaterreglementering stelt dat pesticiden in het drinkwater niet thuishoren. De normen terzake liggen dan ook beduidend lager dan de normen die beschouwd worden als zijnde gevaarlijk voor de volksgezondheid. Er is dan ook geen enkele reden tot ongerustheid. Bovendien werken de drinkwatermaatschappijen, verenigd in BELGAQUA, en de producenten van herbiciden en pesticiden, verenigd in FYTOFAR, samen om er voor te zorgen dat jij je ook in de toekomst niet ongerust moet maken.

In grote hoeveelheden is aluminium schadelijk voor het zenuwstelsel. Sommige wetenschappers zien een verband tussen aluminiuminname en de ziekte van Alzheimer. Aluminium komt echter nauwelijks in het water voor, en ook bij de bereiding van drinkwater wordt het slechts heel beperkt gebruikt. De eventuele aanwezigheid van aluminium in het drinkwater blijft in ieder geval steeds ver onder de norm die door de Wereldgezondheidsorganisatie als een gezondheidsrisico wordt beschouwd.
Het leidingwater houdt geen enkel risico in op het vlak van hormonen en geneesmiddelen. De meeste scheikundige stoffen waarvan men vermoedt dat zij het hormonaal evenwicht verstoren lossen gemakkelijker op in vet dan in water. Die stoffen komen dus eerder terecht in het vetweefsel van waterdieren, of zetten zich vast op resten van planten of ander organisch materiaal. Als er toch stoffen in het drinkwater zouden terechtkomen, dan worden zij bij de waterbehandeling perfect uit het water verwijderd.
Wij voegen geen fluor toe aan het drinkwater. Leidingwater wordt op strenge kwaliteitsparameters gecontroleerd en is dus gezond drinkwater.