Waterhardheid en waterontharding
Neen, hard water is niet ongezonder dan zacht water. De huidige wetgeving, gebaseerd op richtlijnen van de Wereldgezondheidsorganisatie, bevat voor de totale hardheid (= calcium + magnesium):
- een ondergrens = van 10 °fH.
- De huidige wetgeving laat niet toe dat drinkwaterbedrijven de hardheid verlagen lager dan 15°fH. Deze wetgeving is gebaseerd op richtlijnen van de Wereldgezondheidsorganisatie, die erover waakt dat het gebruik van drinkwater zowel op korte als lange termijn geen schadelijke gevolgen heeft voor de gezondheid.
Wanneer de totale hardheid van het drinkwater zich binnen deze grenswaarden bevindt, is het gezond om te drinken.
Het wateronthardingsprincipe dat De Watergroep toepast werkt specifiek op calcium (= wat aan de oorzaak ligt van kalkafzettingen). Onder gecontroleerde omstandigheden laat De Watergroep het aanwezige kalk in het water afzetten waardoor het calciumgehalte in het water zal dalen. Het magnesiumgehalte zal niet verlaagd worden omdat magnesium niet zo gemakkelijk neerslaat (of afzet).
Afhankelijk van het type thuisontharder kan het magnesiumgehalte wél variëren. Bijvoorbeeld het principe van ‘ionuitwisseling’, waarbij in een deelstroom van het drinkwater zowel calcium als magnesium volledig vervangen worden door natrium. De hardheid van deze deelstroom is dan ook 0°fH. Door het bijmengen met drinkwater zal een gewenste hardheid bekomen worden. Omdat dit proces niet selectief is voor calcium, zal ook het magnesiumgehalte, net als het calciumgehalte, verlaagd worden.
Wanneer is water hard of zacht?
Hard water wordt voornamelijk veroorzaakt door de aanwezigheid van 2 stoffen die onontbeerlijk zijn voor onze gezondheid: calcium en magnesium. Hard water is dus gezond water.
Vooral wanneer hard water verwarmd wordt of wanneer hard water in contact komt met lucht, bijvoorbeeld via de douchekop of aan de kraan, kan dit kalkafzetting veroorzaken. Bij elektrische apparaten, zoals koffiezetapparaten, vaatwasser of wasmachine, kan kalkafzetting leiden tot verlies van energierendement. Bij hard water dien je bij het wassen ook meer wasproduct te gebruiken. In die gevallen kan het aangewezen zijn om een waterverzachter te installeren. Laat dit steeds uitvoeren door een geschoold vakman met kennis van zaken.
De hardheid van het water wordt meestal uitgedrukt in Franse graden (°F). Soms worden ook Duitse graden (°D) gebruikt. Volgend rekensommetje kan u helpen: 1°F = 0,56°D. Een voorbeeld: water met een hardheid van 30°F heeft een hardheid van 16,8°D (30 x 0,56 = 16,8).
| 0 - 7 °F | zeer zacht |
| 7 - 15 °F | zacht |
| 15 - 22 °F | middelhard |
| 22 - 32 °F | hard |
| > 32 °F | zeer hard |
Kalkafzettend vermogen
Daarnaast speelt ook de theoretisch afzetbare kalk bij 90° Celsius een belangrijke rol. Die waarde geeft aan hoeveel kalk er maximaal neerslaat wanneer het water wordt verwarmd. Wanneer de theoretisch afzetbare kalk lager is dan 60 mg/l, is het kalkafzettend vermogen beperkt.
Wat kunnen de gevolgen zijn van hard water?
Hard water (boven 30°F of 17°D) kan zorgen voor comfortproblemen. Vooral wanneer hard water verwarmd wordt (vooral bij verwarmen boven de 55°C) of wanneer hard water in contact komt met lucht, bijvoorbeeld via de douchekop of aan de kraan, kan dit kalkafzetting veroorzaken.
Kalkafzetting aan de douchekop of aan de kraan kan leiden tot verstopte kranen of leidingen. Kalkaanslag in boilers leidt tot een hoger energieverbruik. Bij elektrische apparaten, zoals koffiezetapparaten, vaatwasser of wasmachine, kan kalkafzetting leiden tot verlies van energierendement.
Bij hard water dien je bij het wassen meer product te gebruiken.
Waar we via wateronthardingsinstallaties ontharden, houden we steeds de minimale resthardheid van 10 °F aan (Vlaamse drinkwaterrichtlijn).
Waterhardheid in jouw gemeente? Bekijk het hier.
De Watergroep heeft in een aantal gemeenten wateronthardingsinstallaties in dienst. De komende jaren staan er nog onthardingsprojecten op de planning. Bekijk het overzicht op deze pagina.
- 1 Franse graad stemt overeen met:
4 mg/l calcium (= 0,1 mmol/l Ca) of 10 mg/l calciumcarbonaat (= 0,1 mmol/l CaCO3), 2,4 mg/l magnesium (= 0,1 mmol/l Mg) of 4 mg/l magnesiumoxide (= 0,1 mmol/l MgO) - 1 Duitse graad stemt overeen met:
10 mg/l calciumoxide (= 0,18 mmol/l CaO)
Door rekening te houden met volgende tips kan je veel problemen voorkomen:
- Bij kleine huishoudtoestellen (bijvoorbeeld waterkoker, koffiezetmachine) kan je kalkaanslag verwijderen met een azijnoplossing.
- In je vaatwasser is normaal gezien een waterontharder ingebouwd (voeg wel regelmatig zout toe). Veel vaatwastabletten bevatten al een anti-kalkproduct.
- Voor wasmachines kan je bij programma's boven 55°C een kalkwerend product aan het wasmiddel toevoegen. Veel wasmiddelen bevatten zelf al anti-kalkproducten.
- Voor je stoomstrijkijzer raden wij aan de handleiding te raadplegen.
- Om ketelaanslag te vermijden in je boiler raden wij je aan het water af te stellen tussen 55°C en 60°C. Deze temperatuur is ruim voldoende voor huishoudelijk gebruik.
- Je krijgt minder aanslag indien je na gebruik van warm water onmiddellijk naspoelt met koud water.
- Voor bepaalde toepassingen (toiletten doorspoelen, wasmachine, tuin besproeien …) is geen drinkwater nodig en kan regenwater een alternatief zijn. Regenwater is zacht en zal er daardoor voor zorgen dat je bijvoorbeeld minder waspoeder moet gebruiken in de wasmachine en dat er minder of geen kalkaanslag optreedt. Let wel: het is verboden om verbindingen te maken tussen drinkwaterleidingen en leidingen met regenwater en om te koken of om ons te wassen, raden we omwille van gezondheidsredenen aan om kraanwater te gebruiken.
Dit komt omdat het water uit verschillende bronnen komt. De Watergroep maakt voor het grootste deel drinkwater uit grondwater. Dit komt van bronnen diep onder de grond. Voordat het water in een bron terechtkomt, legt het een lange weg af. Het sijpelt jaren door de bodem naar beneden. Onderweg neemt het water mineralen met zich mee. Een van deze mineralen is calcium, samen met magnesium ook wel kalk genoemd. Maar waarom is de hoeveelheid kalk die erin zit dan overal anders? Omdat de bodem in Vlaanderen overal anders is.
Waterhardheid in jouw gemeente? Bekijk het hier.
De Watergroep heeft in een aantal gemeenten wateronthardingsinstallaties in dienst. De komende jaren staan er nog onthardingsprojecten op de planning. Bekijk het overzicht op deze pagina.
Neem in dat geval contact op met de installateur van jouw waterontharder voor het nemen van de gepaste maatregelen.
Hard tot zeer hard water (> 30°F of > 17°D) kan bij opwarmen comfortproblemen veroorzaken. De mate van comfortproblemen hangt af van de samenstelling van het water.
Je bent vrij te kiezen of je al dan niet een waterontharder plaatst. Indien je een waterontharder wenst te plaatsen, dan hou je best rekening met volgende aandachtspunten:
- Ga hier na hoe hard jouw leidingwater is, zodat je de juiste overweging kan maken over het al dan niet plaatsen van een waterontharder. Een waterontharder is niet nuttig wanneer het geleverde water zacht is.
- Laat de waterontharder steeds installeren, afregelen en onderhouden door een vakman. Kies voor een erkend installateur die op de hoogte is van het ‘Technisch reglement voor water bestemd voor menselijke aanwending’ van AquaFlanders en het Repertorium van Belgaqua.
- Waterontharding wijzigt de minerale samenstelling van het leidingwater, aangezien calcium en magnesium vervangen worden door natrium. Hierdoor kan het leidingwater voor personen die een zoutarm/zoutloos dienen te volgen, ongeschikt worden voor consumptie. In dergelijk geval dient een oplossing voorgesteld te worden aan de consument, bijvoorbeeld het voorzien van een aftappunt met niet-onthard water of het toepassen van de ontharding enkel op het warmwatercircuit.
- Kijk regelmatig na of het toestel nog goed werkt, en sluit een onderhoudscontract af met jouw installateur. Laat jouw waterontharder zeker eenmaal per jaar grondig onderhouden door de leverancier of installateur. Het is onontbeerlijk voor de kwaliteit van jouw water dat de waterontharder goed afgesteld is en blijft. Bij onvoldoende zorg en onderhoud van de ontharder kunnen er zich ook bacteriën in ontwikkelen.
Er werd een charter ondertekend tussen de Vlaamse waterbedrijven (AquaFlanders) en de Belgische federatie voor waterbehandeling (Aqua Belgica). Dit charter heeft tot doel om de eindconsument op de best mogelijke manier correct en eenduidig te informeren over het leidingwater, zoals aangeleverd door de waterbedrijven enerzijds, en over de mogelijke wens tot waterontharding van dat leidingwater door de eindconsument anderzijds. Meer over dit charter via de website van AquaFlanders.
De Watergroep heeft in een aantal gemeenten wateronthardingsinstallaties in dienst. De komende jaren staan er nog onthardingsprojecten op de planning. Bekijk het overzicht op deze pagina.
Zacht water betekent een groter gebruiksgemak:
- je kan kranen en gootstenen gemakkelijker reinigen
- je moet de boiler en het koffiezetapparaat minder vaak ontkalken
- het water is zacht voor huid en haar.
Zacht water levert je een besparing op:
- je moet minder zeep en wasmiddel gebruiken, en minder zout toevoegen in de vaatwasser
- huishoudelijke toestellen verbruiken minder energie en gaan langer mee
- verwarmingselementen geven een hoger rendement en raken minder snel verstopt.
Zacht water is goed voor het milieu:
- er komen minder wasproducten, schoonmaakmiddelen en zoutlozingen van particuliere wateronharders in het afvalwater terecht
- de afvalberg wordt kleiner, omdat apparaten langer meegaan.
Wanneer het PACCk groter is dan 10°F, ondervindt de klant hinder van kalkafzetting en onderzoekt De Watergroep de mogelijkheid om het water op termijn te ontharden. Wanneer het PACCk tussen 4 en 10°F ligt, gaat De Watergroep na hoe de huidige zuivering geoptimaliseerd kan worden. Wanneer het PACCk kleiner is dan 4°F, treden er nauwelijks problemen op met kalkafzetting en is het water van nature weinig tot niet kalkafzettend.